kateban.com kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2543 fa در تقویم رسمی ایران، روز 13 شهریور به اشتباه و به تصور این که زادروز ابوریحان بیرونی است، «روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی» نامیده شده. در این یادداشت به علت این اشتباه و آنچه دربارۀ تولد بیرونی می‌دانیم خواهم پرداخت. ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2491 fa آقای د کتر صادق سجادی بر آن بودند که ذیلی بر یادداشت «وقتی «مورخ همه چیز»، «همه‌چیزدان می‌شود» و دربارۀ ...» بنویسند اما به دلیل محدودیت حجم در آنجا نگنجید، از این رو اکنون به عنوان یادداشتی مستقل منتشر می‌شود. ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2480 fa چاپ نسخه‌برگردان کتابی که با عنوان انس المهج و حدائق الفرج توسط مجمع ذخائر اسلامی، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی و کتابخانۀ ملی ملک به چاپ رسیده است، مجموعه‌ای کمابیش کامل از انواع مختلف اشتباهات علمی و فنی و ناراستی‌های علمی است. (2-اشکالات کلی) ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2478 fa چاپ نسخه‌برگردان کتابی که با عنوان انس المهج و حدائق الفرج توسط مجمع ذخائر اسلامی، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی و کتابخانۀ ملی ملک به چاپ رسیده است، مجموعه‌ای کمابیش کامل از انواع مختلف اشتباهات علمی و فنی و ناراستی‌های علمی است. این اشتباهات حتی به نام اثر نیز که باید انس المهج وروض الفرج باشد راه یافته است. ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2475 fa در صفحۀ فیسبوک منتسب به وبگاه «کتابخانۀ تخصصی تاریخ اسلام و ایران» رسول جعفریان، نقدی بسیار شتاب‌زده، سست و بی‌پایه دربارۀ تاریخ جامع ایران منتشر شده است. این یادداشت پاسخی طنزآمیز بدان یادداشت است. ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2222 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2186 fa با نگاهی به دیدگاه‌های گوناگون اهل قلم دربارۀ کتاب‌سازی و سرقت علمی/ادبی یا کتاب‌دزدی، می‌توان به برداشت‌های رنگارنگ آنان از اصطلاح کتاب‌سازی پی برد. برخی برای کتاب‌سازی مفهومی بسیار گسترده در نظر می‌گیرند که گونه‌های مختلفی از ناراستی علمی و از جمله کتاب‌دزدی را نیز در برمی‌گیرد و در مقابل برخی نیز فقط به گونه‌هایی خاص از آنچه شایستۀ عنوان «کتاب‌سازی» است توجه دارند. گروهی نیز در عمل کتاب‌سازی را برابرنهاد کتاب‌دزدی می‌گیرند. این دیدگاه‌های رنگارنگ ما را به ضرورت ارائۀ تعریفی دقیق از کتاب‌سازی و کتاب‌دزدی رهنمون می‌شود. ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2167 fa گلپر نصری [نصرآبادی] در مقالۀ نگاهی به ذخیرۀ خوارزمشاهی چاپ فرهنگستان علوم پزشکی که به رسم دوفصلنامۀ آینۀ میراث، به دلیل طولانی بودن در قالب ضمیمه‌ای مستقل منتشر شده است، گرچه دعوی نقد دارد اما کاری بس فراتر انجام داده است. ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2165 fa «ترجمۀ معکوس» اصطلاحی است که اخیراً به اشتباه برای «ترجمه از فارسی به زبان‌های دیگر» به کار می‌رود. برخی از دست‌اندرکاران و صاحب‌نظران حوزۀ نشر بر این باورند که رونق دادن به ترجمۀ فارسی وظیفۀ حوزۀ نشر است و از این رو در پی چاره‌جویی برای آن هستند. اما گمان می‌رود که حوزۀ نشر توان و اختیار چنین کاری را ندارد و ناگفته پیداست که اگر چنین باشد نمی‌توان چنین وظیفه‌ای را نیز بر دوش این حوزه گذاشت. ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2164 fa آقای دکتر وحید سبزیان‌پور وعده کرده بودند که پاسخی مفصل به نقد من خواهند فرستاد. متنی که خواهد آمد، بی‌کم و کاست پاسخ موعود ایشان است. من البته هنوز برخی پرسش‌های خود را بی‌پاسخ می‌بینم، اما از آنجا که این گفت و شنود بسیار به درازا کشیده است، ترجیح می‌دهم آن را تمام شده تلقی کنم. ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2163 fa یادداشت ملل و نحل چرخ‌کرده در وبلاگ یادگارستان که نقدی بر مصاحبه‌ای در مجلۀ مهرنامه است، حکایتی از مروج الذهب مسعودی را به یادم آورد. من آن مصاحبه را نخوانده‌ام و صدالبته دربارۀ «ملل و نحل» چندان نمی‌دانم که بتوانم استخوان را از غضروف تشخیص دهم (آن هم چرخ‌کرده!) و در نتیجه صلاحیت داوری دربارۀ آن مصاحبه را نیز ندارم. اما اظهار نظرهای غیر تخصصی «افراد به ظاهر متخصص» که گهگاه خطاهایی شگفت‌انگیز در آنها دیده می‌شود و متأسفانه یکی از خطرناک‌ترین و شایع‌ترین بیماری‌های آکادمیک ایران به شمار می‌آید، می‌تواند یادآور این حکایت و حکایاتی از این دست باشد. ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2160 fa در متون کهن پزشکی و ادبی بر هر مار دارای زهر کشنده اطلاق می‌شده است؛ اما امروزه نام عمومی بیش از 250 گونه مار زهری است که در خانوادۀ افعیان جای می‌گیرند. بسیاری از مارهایی که در گذشته افعی به شمار می‌آمدند امروزه در خانوادۀ افعی‌ها طبقه بندی نمی‌شوند. ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2159 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2158 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2155 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2154 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2152 fa عنوان، چکیده، کلیدواژه و دیگر نماهایِ متن مقاله/کتاب یا سخنرانی، به مخاطب کمک می‌کند تا دربارۀ خواندن یا نخواندن و خریدن یا نخریدن کتاب یا مقاله (و نیز گوش سپردن یا نسپردن به سخنرانی) تصمیم بگیرد. به کارگیری عبارت‌ها و اصطلاحات فریبنده در آنها را می‌توان از مصادیق «ناراستی علمی» به شمار آورد زیرا این کار می‌تواند مخاطب را به اشتباه اندازد. از این منظر مقالۀ «نگاهی به موضوع کتاب‌سوزی در ایران: نقدی بر نظر استاد مرتضی مطهری در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران» نوشتۀ وحید سبزیان‌پور و رضا کیانی را می‌توان یکی از مصادیق ناراستی علمی به شمار آورد. زیرا کم نیستند خوانندگانی چون من که واژۀ «کتاب‌سوزی» در عنوان اصلی مقاله آنها را به خواندن مقاله وامی‌دارد اما پس از خواندن 4 صفحه نوشته در قطع A4 دربارۀ «عمل تجهیز»، «استفاده از اهل ردّه»، «قتل عام ایرانیان» و بندی توهین آمیز و نژادپرستانه از «افسانۀ ازوپ» و البته «وغیره» چیزی دربارۀ کتاب‌سوزی دستگیرشان نمی‌شود. نویسندگان مقاله همچنین هنگام نقل قول از کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران، چند سطر از فصل«کتابسوزی ایران و مصر» این کتاب را، که صرفاً بخشی از سخن آغازین نویسنده برای ورود به بحث است پس از جرح و ابترسازی، دلیل محکم و فصل الخطاب نویسندۀ آن می‌نمایانند و سپس آنچه را خود استدلال انگاشته‌اند به نقد می‌کشند. آنها حتی در سخن طبری نیز دست برده و استنباط (درست یا نادرست) خود را در آنچه نقل قول مستقیم از طبری به نظر می‌رسد گنجانده‌اند. ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2121 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2116 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2115 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2114 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2094 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2093 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2092 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2091 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2090 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2089 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2088 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2087 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2086 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2085 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2084 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2066 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2065 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2064 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2061 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2058 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2057 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2056 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2055 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2052 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2051 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2050 fa مایکل اسکات (پیش از 1200م-ح 1245)، مترجم نامدار آثار ارسطو و شروح آن از عربی به لاتینی و معرف آثار ابن رشد در اروپای لاتینی و اخترشمار و فیلسوف دربار امپراتور فردریک دوم. ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2046 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2045 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2044 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2039 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/2038 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/1601 fa ]]> kateban.com https://biruni.kateban.com/post/524 fa ]]> kateban.com